راه رهایی از گناهان و غفلت در مناجات شعبانیه

به گزارش خبرنگار فرهنگی ، مناجات شعبانیه، نیایشی است که فردی به نام ابن خالویه، آن را از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت کرده است. امامان بعدی بر قرائت مناجات شعبانیه در ماه شعبان اهتمام داشته اند. این مناجات را نمونه ای از تضرع و وصف حال برگزیده ترین بندگان صالح خدا به شمار آورده اند.

در فرازهایی از این نیایش عاشقانه و عارفه اینطور می خوانیم:

إِلٰهِى إِنْ کانَتِ الْخَطایَا قَدْ أَسْقَطَتْنِى لَدَیْکَ فَاصْفَحْ عَنِّى بِحُسْنِ تَوَکُّلِى عَلَیْکَ؛ معبودم، اگر خطاهایم مرا از نظرت انداخته، به خاطر حسن اعتمادم بر تو از من چشم پوشی کن.
إِلٰهِى إِنْ حَطَّتْنِى الذُّنُوبُ مِنْ مَکارِمِ لُطْفِکَ فَقَدْ نَبَّهَنِى الْیَقِینُ إِلىٰ کَرَمِ عَطْفِکَ؛ معبودم، اگر گناهان، از جایگاه شرافتمندانه لطفت مرا پایین آورده، اما یقین به کرم عطوفتت هشیارم کرده.
إِلٰهِى إِنْ أَنامَتْنِى الْغَفْلَةُ عَنِ الاسْتِعْدادِ لِلِقائِکَ فَقَدْ نَبَّهَتْنِى الْمَعْرِفَةُ بِکَرَمِ آلائِکَ؛ معبودم، اگر غفلت از آماده شدن برای دیدارت به خوابم فرو برده، اما معرفت به نعمت های کریمانه ات مرا بیدار ساخته است.

در فراز اول این مناجات شریف، خطاهای فرد یکی از عوامل دوری از درگاه خدا معرفی شده است؛ یعنی انسانی که مدام اهل خطا در زمینه های اخلاقی و رفتاری باشد، گام به گام از درگاه خداوند دور می شود و اگر اهل ایمان باشد، از خداوند طلب می کند تا خطاهایش مورد عفو قرار گیرد. منتها امام در این فراز خطاب به خداوند می فرماید به خاطر حُسن اعتمادی که همواره در طول زندگی بر تو داشتم، از خطاهایم چشم پوشی کن.

امام در فراز دوم این درس را به ما می دهد که گناهان سبب پایین آمدن از درگاه با کرامتِ لطف خدا می شود. بنابراین فردی که امید به لطف خدا دارد، باید از گناهان دست بردارد؛ چرا که اگر لطف خدا شامل فرد گناهکار شود، او به گناهان خود ادامه می دهد و تصور می کند مسیری که انتخاب کرده، صحیح است. اما باز فرد مؤمن مناجات می کند تا خداوند گناهان او را ببخشد و با یقینی که به کرامت مهربانانه او دارد، امید دارد از خواب غفلت بیدار شود.

در فراز سوم، امام این آموزه را به ما تفهیم می کند که غفلت سبب عدم آمادگی جهت لقای خداوند و محضریت او می شود و عمده ما انسان ها اهل غفلت و بازی و سرگرمی در دنیا هستیم، لذا لقای خدا و محضریت او برای ما موضوعیت ندارد. زیرا انسانی که اهل غفلت باشد، به طور قطع به سمت خطاها و گناهان ناخواسته گرایش می یابد و خدا را حاضر در صحنه های فردی و اجتماعی نمی بیند. منتها امام اینگونه راهکار می دهند که انسان غافل با معرفت و شناخت نسبت به نعمت های کریمانه خدا، از خواب غفلت بیدار می شود. شاید در اینجا آیه آخر سوره ضُحا موضوعیت یابد که فرمود «وَ أَمَّا بِنِعمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثۡ»؛ یعنی نعمت پروردگارت را بازگو کن و جلوی چشم خود احداث کن.

انتهای پیام/